Φίλοι μου,
Αυτή είναι η τελευταία μου ευκαιρία να σας μιλήσω. Η αεροπορία άρχισε να βομβαρδίζει τις κεραίες αναμετάδοσης του «ράδιο μαγκαλάνες».
Τα λόγια μου δεν εκφράζουν πίκρα, αλλά απογοήτευση. Ας είναι ηθικός κόλαφος προς αυτούς που καταπάτησαν τον όρκο τους: τους στρατιωτικούς της Χιλής, το ναύαρχο Μερίνο (Merino) που αυτοανακηρύχθηκε «αρχηγός στόλου», τον κύριο Μεντόζα (Mendoza) τον ποταπό στρατηγό που χθες ακόμα ορκιζόταν πίστη και νομιμοφροσύνη προς την κυβέρνηση, ο οποίος επίσης αυτοδιορίστηκε «διοικητής» των καραμπινιέρων.
Με δεδομένα αυτά τα γεγονότα, το μόνο που μου μένει είναι να διαβεβαιώσω στους εργαζόμενους: δεν θα παραιτηθώ! Σε αυτή την ιστορική στιγμή, θα πληρώσω με τη ζωή μου την αφοσίωση του λαού μου. Είμαι βέβαιος πως οι σπόροι που σπείραμε στις αγαθές συνειδήσεις χιλιάδων και χιλιάδων Χιλιανών, δεν μπορεί να μείνουν άκαρποι για πάντα.
Αυτοί έχουν την δύναμη και προς στιγμή θα κατορθώσουν να μας καταβάλουν. Αλλά ούτε το έγκλημα, ούτε η ωμή δύναμη μπορούν να σταματήσουν την κοινωνική πρόοδο. Η ιστορία είναι δική μας. Την ιστορία τη γράφουν οι λαοί.
Εργαζόμενοι της πατρίδας μου: επιθυμώ να σας ευχαριστήσω για την αφοσίωση που πάντα επιδείξατε, για την εμπιστοσύνη σας προς έναν άνθρωπο που εξέφρασε απλά τις μακροχρόνιες προσδοκίες σας για δικαιοσύνη· που υποσχέθηκε να τηρεί το σύνταγμα και τους νόμους -κι αυτό ακριβώς έπραξε. Αυτήν την καθοριστική στιγμή, την τελευταία φορά που σας μιλάω, σας καλώ να διδαχθείτε αυτό το μάθημα: το ξένο κεφάλαιο, σε συνδυασμό με τη ντόπια αντίδραση, καλλιέργησαν σκόπιμα και μεθοδευμένα το κατάλληλο κλίμα, που επέτρεψε στις ένοπλες δυνάμεις να σπάσουν την παράδοσή τους που τη σεβάστηκε ο Στρατηγός Σνάιντερ (Schneider) και τη τίμησε και ο διοικητής Αράγια (Araya), θύματα πλέον κι οι δύο εκείνης της κοινωνικής μερίδας που σήμερα ελπίζει, χάρη στην ξένη βοήθεια, να επανέρθει στην εξουσία και να υπερασπιστεί τον πλούτο και τα προνόμιά του.
Ιδιαίτερα χαιρετίζω εσάς, τις ταπεινές γυναίκες της γης μας, τις αγρότισσες που μας πιστέψατε, τις μάνες που αισθανθήκατε το ενδιαφέρον μας για τα παιδιά σας. Χαιρετίζω τους επαγγελματίες της Χιλής, τους πατριώτες που συνέχισαν να εργάζονται παρά τη στάση των επαγγελματικών τους ενώσεων -των ταξικών τους ενώσεων- που μάχονταν να διατηρήσουν τα προνόμια που τους αποδίδει η καπιταλιστική κοινωνία. Χαιρετίζω τους νέους, που με τα τραγούδια τους μας μετέφεραν τον ενθουσιασμό τους και την αγωνιστική τους διάθεση. Χαιρετίζω τον ανώνυμο Χιλιανό, τους εργάτες, τους αγρότες, τους διανοούμενους, όλους όσοι πρόκειται να διωχθούν, καθώς ο εγχώριος φασισμός εκδηλώνεται πλέον ανοικτά εδώ και αρκετές ώρες με τρομοκρατικές επιθέσεις, ανατινάξεις γεφυρών, διακοπή των σιδηροδρομικών επικοινωνιών, καταστροφή των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, εμπρός στα απαθή βλέμματα εκείνων που το καθήκον τους ήταν να προστατεύσουν αυτές τις υποδομές· παραβίασαν το καθήκον τους: ας τους κρίνει η ιστορία.
Αναμφίβολα ο ραδιοσταθμός του «ράδιο μαγκαλάνες» θα σιγήσει σύντομα, και η ήρεμη φωνή μου δεν θα φτάνει πια στα αυτιά σας. Δεν πειράζει. Θα συνεχίσετε να με ακούτε. Θα βρίσκομαι πάντα δίπλα σας. Τουλάχιστο θα με θυμάστε ως έναν αξιοπρεπή άνδρα, που ήταν αφοσιωμένος στην πατρίδα του.
Ο λαός πρέπει να αμυνθεί, αλλά όχι να αυτοθυσιαστεί. Ο λαός δεν πρέπει να αφεθεί να καταστραφεί ή να γαζωθεί από τις σφαίρες, αλλά ούτε και να εξευτελισθεί.
Η τελευταία φωτογραφία του εκλεγμένου προέδρου της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε περιστοιχισμένου από ελάχιστους οπαδούς του, ενώ υπερασπίζεται ως το τέλος με τα όπλα το προεδρικό μέγαρο από τις επιθέσεις των πραξικοπηματιών της 11ης Σεπτεμβρίου 1973
Εργαζόμενοι της πατρίδας μου!
Πιστεύω στη Χιλή και το πεπρωμένο της. Θα εμφανιστούν κι άλλοι άνθρωποι, και θα ξεπεράσουμε τούτες τις σκοτεινές και πικρές στιγμές της προδοσίας. Συνεχίστε, γνωρίζοντας πως αργά η γρήγορα οι μεγάλες λεωφόροι θα ξανανοίξουν και ελεύθεροι άνθρωποι θα τις διαβούν, για να οικοδομήσουν μια καλύτερη κοινωνία.
Ζήτω η Χιλή! Ζήτω ο λαός! Ζήτω οι εργαζόμενοι!
Ας είναι αυτά τα τελευταία μου λόγια. Είμαι σίγουρος πως η θυσία μου δεν είναι μάταιη. Είμαι σίγουρος πως θα αντιπροσωπεύει τουλάχιστον την αιώνια ηθική καταδίκη της μοχθηρίας, της θρασυδειλίας και της προδοσίας.
Ο Salvador Allende (1908-1973) ήταν εκλεγμένος πρόεδρος της Χιλής
